گروسی: برجام می‌تواند الهام‌بخش توافق هسته‌ای جدید با ایران باشد
به گزارش جمهور آنلاین، رافائل گروسی روز چهارشنبه در مجمع جهانی اقتصاد تصریح کرد که بر اساس بازرسی‌های صورت گرفته توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جمهوری اسلامی ایران سلاح هسته ای ندارد.
وی اظهار داشت: اگر از سال ۲۰۱۸ و زمان آغاز فروپاشی برجام شروع کنیم و آن را با وضعیت سال ۲۰۲۵ مقایسه کنیم، برنامه هسته‌ای ایران در تمام جهات گسترش یافته است. واضح است که توافق برجام دیگر پاسخگوی شرایط کنونی نیست و باید به فکر چارچوبی جدید باشیم.
مدیرکل آژانس افزود: اصول بنیادین برجام، مانند رویکرد معامله‌ای، همچنان می‌تواند الهام‌بخش یک توافق جدید باشد. این مسئله‌ای است که من در تهران با رئیس‌جمهور ایران و وزیر امور خارجه این کشور درباره آن صحبت کردم. شاید توافق جدید با الهام از رویکرد دولت ترامپ و با همراهی کشورهای اروپایی (E3) شکل بگیرد، اما این فرایند بسیار پیچیده و دشوار است.
گروسی عنوان کرد: چالش اصلی این است که دیگر نمی‌توان انتظار داشت تمام بازیگران کلیدی در یک طرف میز مذاکره قرار بگیرند. در گذشته، حتی با وجود تفاوت‌های بزرگ میان اعضای گروه ۵+۱، یک درک مشترک وجود داشت. اما اکنون دیگر چنین نیست. این تغییر بنیادین نیازمند معماری جدیدی برای مذاکرات است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید در آن نقش اساسی ایفا کند.
ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم‌ها، به‌عنوان کشوری مسئولیت‌پذیر، تعهدات خود را به‌طور کامل اجرا کرد؛ موضوعی که در ۱۶ گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مورد تأیید قرار گرفت. با این حال، پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ و تصمیم یکجانبه او برای خروج از برجام در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، تحریم‌هایی که طبق توافق لغو شده بودند، دوباره اعمال شدند.
در واکنش به این اقدام، ایران در سال ۲۰۱۸ سازوکار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام فعال کرد. در نتیجه، اعضای باقی‌مانده توافق با صدور بیانیه‌ای، ۱۱ تعهد برای جبران خسارت‌های ناشی از خروج آمریکا ارائه کردند. با این وجود، اجرای نامتوازن برجام و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا، ایران را ناچار کرد تا یک سال پس از خروج واشنگتن، اجرای گام‌به‌گام برخی از اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای خود را متوقف کند. در این مدت، ایران با پایبندی به توافق، به کشورهای اروپایی فرصت داد تا وعده‌های خود را عملی کنند، اما به دلیل عدم تحقق این وعده‌ها، تهران در چند مرحله تعهدات خود را کاهش داد.
با روی کار آمدن جو بایدن در ژانویه ۲۰۲۱، این دولت سیاست خروج یکجانبه ترامپ از برجام را محکوم کرد اما در عمل همان سیاست فشار حداکثری دولت پیشین را ادامه داد. به‌رغم ادعای واشنگتن برای بازگشت به دیپلماسی، کاخ سفید اراده لازم برای بازگشت به برجام و جبران سیاست‌های شکست‌خورده ترامپ را نشان نداده است.
مذاکرات برای احیای برجام طی هشت دور در وین برگزار شد و نمایندگان گروه ۱+۴، اتحادیه اروپا و ایران در این گفت‌وگوها شرکت کردند. هیأت آمریکایی نیز به‌طور غیرمستقیم در مذاکرات حضور داشت اما به دلیل تناقض در رفتار، تعلل در تصمیم‌گیری و زیاده‌خواهی واشنگتن، توافقی حاصل نشد.
از آنجایی که جمهوری اسلامی ایران در عرصه دیپلماسی از هر فرصتی برای تبیین مواضع، طرح دغدغه‌ها و پیگیری مطالبات خود استفاده می‌کند، گفت‌وگوها برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) و اتحادیه اروپا را پیگیری می‌کند. تاکنون سه دور گفت‌وگو برگزار شده و طرف‌ها در تلاش هستند تا زمینه لازم را برای کاهش تنش‌ها و ادامه روند دیپلماسی فراهم کنند.
ایران همواره تأکید کرده است که برای دستیابی به توافقی پایدار و قابل اعتماد که تحریم‌ها را به‌صورت تضمین‌شده لغو کند و مانع از سوءاستفاده در آینده شود، آمادگی دارد.
نوشته گروسی: برجام می‌تواند الهام‌بخش توافق هسته‌ای جدید با ایران باشد اولین بار در جمهورآنلاین. پدیدار شد.
