غوغاسالاری خالص‌سازان، تلافی شکست یا خطای دید
به گزارش جمهور آنلاین، در آستانه سفر رئیس‌جمهور به روسیه، مصاحبه مسعود پزشکیان با شبکه NBC دستاویز جدیدی برای به حاشیه بردن سفر حساس رئیس دولت وفاق به دو کشور همسایه شده است، سفری که با درنظر گرفتن موقعیت فعلی ایران در عرصه بین‌المللی از اهمیت مضاعفی برای کشورمان برخوردار است.
به طور طبیعی پیش از سفرهای راهبردی و دیپلماتیک مسئولان عالی‌رتبه، بازیگران سیاسی هر کشوری به تبیین ابعاد و اهمیت آن سفر برای منافع ملی می‌پردازند و علاوه بر این از هر اقدامی که موجب تضعیف هیات کشورشان و کاهش قدرت چانه‌زنی آن‌ها در آن سوی مرزها شود، خودداری می‌کنند. اما شوربختانه این وفاق بدیهی پیش از سفر پزشکیان به روسیه وارونه شد تا بار دیگر «منافع ملی» از سوی اقلیتی خود اکثریت پندار قربانی «منافع محفلی» شود!
در پارادایم ایده‌پردازان و بازیگران این رویکرد وارونه که به بهانه‌های متعدد انگشت اتهاماتی از قبیل «سازشکار بودن» و «غرب‌گرایی» را به سمت رئیس‌جمهوری نشانه می گیرند که منادی وفاق ملی و دوری از دعوا و اختلاف بوده و همگان را به پایبندی به آن دعوت می کند، بیان جملاتی مانند «ایران اصولا آماده گفت‌وگو با دولت دوم ترامپ است» و «ایران هرگز طرحی برای ترور ترامپ نداشته و نخواهد داشت» در گفتگو با یک شبکه خارجی مصداق پرهیاهویی برای اتهامات اثبات نشده و تخریب رئیس جمهور کشور و منتخب مورد علاقه مردم است.
البته در این پارادایم، غوغاسالاران هرگز از قیود رئیس‌جمهور برای مذاکره «شرافتمندانه» با آمریکا سخن نمی‌گویند حتی گویی قرار است نقش دستور زبانی قید «اصولی» نیز در گزاره فوق نادیده گرفته شود! پزشکیان در آستانه دور دوم حکمرانی دونالد ترامپ در اتاق بیضی شکل کاخ سفید مذاکره اصولی با دولت وی را این گونه ترسیم کرد: «ایالات متحده در گذشته به تعهدات خود عمل نکرده و به دنبال سرنگونی دولت ایران بوده است. مشکلی که ما داریم در گفت‌وگو نیست. این در تعهداتی است که از گفت‌وگو و مذاکره ناشی می‌شود که ما باید به آن متعهد شویم. ما این شک را داریم که، مهم نیست چقدر درگیر گفت‌وگو و مذاکره هستیم، آن‌ها در صدد سرنگونی دولت هستند، نه حل مشکلات.»
تاکید بر مذاکره «شرافتمندانه» با تایید نهادهای بالادستی
خالص سازان درحالی رئیس جمهور و شخص دوم کشور را مورد هجمه قرار داده و در رسانه بدون مخاطب خود به آن آب و رنگ می دهند که پزشکیان در این عبارات به صورت کاملا سرراست از بی‌تعهدی دولت اول ترامپ در مذاکرات برجامی انتقاد کرده است که یادآور خروج غیرمسئولانه ترامپ از یک توافق چندجانبه و بکارگیری تحریم‌های حداکثری علیه مردم ایران است. تحریم‌هایی که تلخ‌ترین فراز زندگی ایرانیان را در قریب به نیم قرن گذشته را رقم زد و آثار آن همچنان گریبان‌گیر جامعه ایرانی است. در چنین فضایی اگر یک رئیس‌جمهور مردمی از باز بودن باب مذاکره سخن بگوید قطعا برای پیشگیری از تکرار بدعهدی‌های گذشته، اصول سه‌گانه عزت، حکمت و مصلحت را به عنوان پیش‌نیاز مذاکره «شرافتمندانه» و همچنین پایان دادن به رنج مردم کشور از سالها تحریم ظالمانه را در نظر گرفته است.
در همین چارچوب وزیر خارجه نیز در گفتگوی تلویزیونی سه‌شنبه ۲۵ دی ۱۴۰۳ در پاسخ به برخی نگرانی‌ها درباره احتمال مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا تصریح کرد: «وزارت خارجه، تصمیم نظام را اجرا خواهد کرد و بر اساس رویکردهای طرف مقابل سیاست خود را تنظیم می‌کنیم. همواره بر مذاکرات شرافتمندانه و عزتمندانه و بر اساس احترام متقابل تاکید کرده‌ایم، نه مذاکراتی که بر اساس زور و فشار باشد. به نظر ما فرمولی که در برجام وجود داشت یعنی «اعتمادسازی در برابر رفع تحریم‌ها» همچنان معتبر است.»
عباس عراقچی در این گفت و گوی خود به صراحت تاکید کرد: «به دوستانی که دغدغه دارند اطمینان می‌دهم که سیستم و روال تصمیم‌گیری در کشور شناخته شده است و این موضوع سازوکار خود را دارد. موضوعات مهمی چون مذاکرات هسته‌ای در شورای عالی امنیت ملی بررسی می‌شود و مصوبات شورا هم مشخص است که چه مسیری را طی می کند تا اجرایی شود.»
گزاره‌هایی مانند «وزارت خارجه، تصمیم نظام را اجرا خواهد کرد»، «روال تصمیم‌گیری در کشور شناخته شده است» و «موضوعات مهم در شورای عالی امنیت ملی بررسی می‌شود» حاکی از اشاره صریح وزیر امور خارجه به سیستم «تصمیم‌سازی کلان» در نظام حکمرانی جمهوری اسلامی است که تایید «رهبرانقلاب» به عنوان «عالی‌ترین مرجع تصمیم‌سازی» در کشور نقش اساسی در آن ایفا می‌کند. بنابراین با در نظر گرفتن چنین ساز و کاری جای نگرانی درباره عدول از ارزش‌های حاکمیت وجود ندارد.
سربازان کشور را از پشت نزنید!
اما با تمام این اوصاف همان‌طور که انتظار می‌رفت سخنان پزشکیان مقابل لنز NBC با واکنش تند محافل خالص‌ساز مواجه شد. حسین شریعتمداری در سرمقاله پنج‌شنبه ۲۷ دی ماه ۱۴۰۳ روزنامه کیهان در اظهاراتی عجیب خطاب به رئیس‌جمهور نوشته است: «آقای پزشکیان رئیس‌جمهور محترم کشورمان در مصاحبه با شبکه NBC آمریکا گفته است «ایران اصولاً آماده گفت‌وگو با دولت دوم ترامپ است که با عرض پوزش باید گفت: جناب پزشکیان شما صاحب ایران نیستید! شما رئیس‌جمهور ایران هستید که مسئولیت قوه اجرائی کشور برای ۴ سال به عنوان «یک امانت» به شما سپرده شده است.»
وی در ادامه آورده است: «سازوکار به‌کارگیری این امانت و میزان اختیارات شما (رئیس‌جمهور) به وضوح در قانون مشخص شده است و جنابعالی ملزم به حرکت در چارچوب قوانین یاد شده هستید.» شریعتمداری در این بخش از یادداشت از سازکار و کار اختیارات ریاست‌جمهوری سخن گفته و به طور ضمنی پزشکیان را متهم به بی‌اطلاعی از آن کرده است! این درحالی است که ۲ روز پیش از این اتهامات وی، رئیس دستگاه دیپلماسی کشور، وزارت خارجه را مجری «تصمیم نظام» معرفی کرده و از مشخص بودن ساز و کار تصویب سیاست‌های کلان در کشور خبر داده است. با کنار هم قرار دادن یادداشت کیهان و توضیحات وزیر امور خارجه اولین پرسشی که به ذهن متبادر می‌شود این است که «چه کسی با ساز و کار اختیارات نهادهای نظام و نحوه تصویب قوانین کلان آشنا نیست؟
علاوه بر پرسش فوق، پرسش دیگری که در مواجهه با تحلیل‌هایی از این دست پرتکرار است، علت پافشاری بر دیدگاه خلاف واقع در تحلیل وضع موجود است. چندی پیش جواد امام سخنگوی جبهه اصلاحات و دبیرکل حزب مجمع ایثارگران در واکنش به یکی از تحلیل‌های روزنامه کیهان درباره سیاست‌های وزارت خارجه دولت چهاردهم نوشته بود: «جناب آقای شریعتمداری! تیتر و موضع امروز روزنامه کیهان، در تخطئه سیاست خارجی دولت چهاردهم همسو با مواضع نشریه جویش‌اینسایدر و نیز، الیوت آبرامز، چهره مشهور ضدایرانی بود. اگر تصادفاً چنین اشتراک نظری پیدا کرده‌اید، باب اصلاح باز است.»
وی در ادامه آورده بود:«اما اگر با وحدت مبانی به چنین اقدامی مبادرت کرده‌اید، باید بگویم: اولاً، شما در خوش‌بینانه‌ترین فرض صدای جریان شکست‌خورده انتخابات ریاست جمهوری اخیر هستید. ثانیاً، تیراژ روزنامه کیهان در حد و اندازه تعیین استراتژی‌ها و تاکتیک‌های کشورداری نیست، زیرا نهایتاً کفاف چند اردوگاه و محفل را بدهد. لذا، برای مردم تعیین تکلیف نفرمایید و سربازان کشور را هم از پشت نزنید!» شاید مناسب‌ترین زمان برای تکرار عبارت «سربازان کشور را هم از پشت نزنید» درست پیش از عزیمت پزشکیان به مسکو باشد زمانی که قرار است رئیس‌جمهور پیام‌هایی را از موضع عزت مردم ایران رد و بدل کند.
تاکید بر خونخواهی سردار سلیمانی از مجرای قانونی
پاسخ پزشکیان به مجری NBC در زمینه عدم دست داشتن ایران در برنامه ترور ترامپ نیز تبدیل به یکی دیگر از حربه‌های جریان تمامیت‌خواه علیه وی شده است. این جریان با احساسی کردن فضای خونخواهی سردار سلیمانی در تلاش برای متهم کردن رئیس‌جمهور در عقب‌نشینی از این مطالبه است.
رئیس‌جمهور در خلال گفتگوی اخیر و در پاسخ به سوالی درباره توطئه علیه ترامپ که به ایران نسبت داده شده بود، گفته است: «این از آن طرح‌هایی است که اسرائیل و سایر کشورها برای ترویج ایران‌هراسی طراحی می‌کنند. ایران هرگز اقدام به ترور کسی نکرده و برنامه‌ای برای ترور ندارد. حداقل تا جایی که من می‌دانم.» چنین پاسخی از سوی فردی در قامت رئیس‌جمهور کشورمان متضمن این پیام برای دولتمردان آمریکا و جهانیان است که ایران پاسخ ترور سردار سلیمانی را با ترور نمی‌دهد البته حق پیگیری قانونی از طریق مجامع جهانی همچنان محفوظ است.
بر اساس این دیدگاه صلح‌طلبانه و در عین حال عزت‌مدار، پس از اتهام آمریکا به ایران مبنی بر دست داشت در سوء قصد به جان ترامپ نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل در پاسخ به سوال رسانه‌های آمریکایی پیرامون ارائه تضمین‌های کتبی مبنی بر عدم وجود برنامه‌ای برای ترور ترامپ، اعلام کرد: «ما راجع به جزئیات پیام‌های رسمی که میان دو کشور تبادل می‌شود در سطح عمومی اظهار نظر نمی‌کنیم. جمهوری اسلامی ایران از سالها قبل اعلام کرده که موضوع ترور شهید سلیمانی را از طریق مراجع حقوقی و قضایی دنبال می‌کند و پایبندی کامل به اصول شناخته شده حقوق بین الملل دارد».
اما حالا جریان تمامیت خواه داخلی و شکست خوردگان انتخابات که از پاسخ رد ملت به خود درس نگرفته اند و به نظر می آید هیچگاه درس نخواهند گرفت، دوشادوش برخی جریان‌های داخلی آمریکا تلاش می‌کند بگوید ایران قصد ترور ترامپ را داشته یا خواهد داشت! تلاشی که پیشاپیش نتایج زیان بار آن برای منافع ملی آشکار است.
در ادامه پرده‌های عجیب حاشیه‌سازی برای مصاحبه اخیر رئیس‌جمهور با این روایت حیرت‌انگیز مواجه می‌شویم که وی شخصا به استقبال لستر هالت رفته است! ادعایی که مهدی طباطبایی معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهور در رد آن نوشته است: «روایت مخدوش و گویا هدفمندی از مصاحبه رئیس جمهور پزشکیان با تلویزیون NBC در حال انتشار است. رئیس‌محترم جمهور به استقبال خبرنگار آمریکایی نرفتند، بلکه بالعکس به هنگام ورود آقای رئیس‌جمهور با درخواست خبرنگار برای استقبال از ایشان و گفتگوی غیررسمی کوتاهی به زبان انگلیسی موافقت شد.»
عقبه غوغاسالاری اخیر از فحاشی در مجلس تا نوستالژی موتوری
بهانه غوغاسالاران علیه پزشکیان در این روزهای حساس صرفه محدود به هجمه علیه چند عبارت وی با NBC نیست و درست ۲ روز پیش از انتشار گفت و گوی رئیس‌جمهور با یک شبکه آمریکایی، نمایندگان جریان خالص‌ساز و شکست خوردگان انتخابات به بهانه مخالفت با تصمیمات دولت پزشکیان و برخی از اعضای کابینه وی یکی از پرحاشیه‌ترین جلسات صحن علنی مجلس را در ماه‌های اخیر رقم زدند.
در جلسه علنی دوشنبه ۲۴ دی ماه ۱۴۰۳ محمدتقی نقدعلی در تذکری با اشاره به آغاز رسیدگی مجدد دو لایحه پالرمو و CFT کنوانسیون FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام خطاب به رئیس مجلس گفت: «تقاضا می‌کنم برای صیانت از مجلس و همچنین پاسخ به مطالبه ملت ایران از ما و برای اینکه سود و فایده این مساله برای همه مشخص شود و پس فردا فردی نگوید که پالرمو، CFT و FATF را در پشت درهای بسته تصویب کردند و هزار مشکل پیش نیاید، تدبیری اتخاذ شود تا یا اینکه درباره مذاکرات مجمع اذن گرفته شود و به صورت شفاف در منظر کل ملت ایران پخش کنند و همه بدانند که در مملکت چه اتفاقی می‌افتد یا اینکه مجلس در این زمینه نقشی را بر عهده بگیرد چرا که ما مجدداً به حوزه انتخابیه می‌رویم و ۱۰ روز دیگر می‌آییم و می‌بینیم که آش را با جایش بردند و ما هم هیچ پاسخی نداریم.»
عبارت «آش را با جایش بردند» در حالی از سوی این عضو جبهه پایداری مطرح می‌شود که مرجع تصمیم‌گیری در این زمینه مجمع تشخیص مصلحت نظام است و البته با اذن رهبر انقلاب بررسی دوباره لوایح الحاقی FATF را در دستور کار خود قرار داده است. در این میان دولت چهاردهم صرفا از رهبر انقلاب بررسی مجدد این لوایح را درخواست کرده و رهبری نیز بنا به مصالح عمومی کشور با این درخواست موافقت کرده‌اند. نهاد مسئول رسیدگی به درخواست مذکور نیز متشکل از همه جریان‌های سیاسی فعال درون حاکمیت از جمله جریان اقلیت است. حال با کنار هم قرار دادن این فکت‌های ساده چه کسی قرار است آش را با جایش ببرد تا جبهه پایداری پاسخی برای مردم نداشته باشد!
البته دلواپسی نماینده جبهه پایداری با پاسخ کوبنده قالیباف مواجه شد. وی با غیرقانونی خواندن تذکر نقدعلی گفت:«همه صحبت های شما خلاف قانون، دستور جلسه و آیین‌نامه است و من باید بلندگوی شما را قطع می کردم. طبق قانون من و شما هیچ وظیفه‌ای در این زمینه نداریم.»
اما جوسازی روز دوشنبه علیه دولت به همین جا محدود نماند و مهدی کوچک‌زاده عضو دیگر جبهه پایداری ماموریت فشار دادن پدال گاز علیه دولت را در ادامه جلسه صحن علنی مجلس به عهده گرفت. وی در اظهارات تندی که با چاشنی فحاشی نیز همراه بود گفت: «با تصویب پالرمو وCFT می‌خواهند نوکری آمریکا را تصویب کنند. چه کسی باید دهن این فرد بزند رفیق حاج قاسم یا من؟ اگر عبدالعلی‌زاده «مذاکره با آمریکا» را جلوی مردم تبریز می‌گفت دهن او را خرد می‌کردند. راضی نیستم یک قِران از مالیات من قبل از آن‌که خرج غزه شود خرج لس آنجلسی‌های … شود.»
سخنان کوچک‌زاده بازخورد وسیعی در میان کنشگران سیاسی و کاربران فضای مجازی داشت و عمده آن‌ها بر ادبیات دور از نزاکت وی علیه مردم حادثه دیده لس‌آنجلس و نیز دولتمردان چهاردهم متمرکز بود. منصور حقیقت‌پور، نماینده ادوار مجلس در واکنش به فریادهای کوچک‌زاده در مجلس گفته است: «امروز مملکت به آرامشی رسیده که می‌خواهند اف‌ای‌تی‌اف را مجدد بررسی کنند. امام مسلمین این اجازه را داده‌اند و باید پرسید تو (کوچک‌زاده) به‌ظاهر ولایت‌مدار، چه‌کاره‌ای که حالا مخالفت می‌کنی؟»
صادق زیباکلام نیز با اشاره به رای بسیار پایین برخی نمایندگان دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی بویژه در تهران خطاب به کوچک‌زاده نوشت: «تعداد واجدین شرایط رای دادن در اسفند ۱۴۰۲ در تهران بیش از ۶ میلیون تن بود. جناب کوچک‌زاده عزیز، شما نمایندگی چند درصد از آن‌ها را می نمایید؟»
گفتنی است جوسازی برخی جریان‌های خالص‌ساز علیه دولت در هفته‌های اخیر از گستره مجلس فراتر رفته و با تجمعات موتوری محدود به عرصه خیابان‌ها نیز کشیده شده است. تجمعی که جمعه (۷ دی ماه ۱۴۰۳) با جمعیتی قریب به ۱۰ موتورسوار علیه دولت به بهانه رفع فیلترینگ گوگل‌پلی و واتساپ تشکیل می‌شود و در جمعه دیگری (۲۱ دی ماه ۱۴۰۳) به بهانه عدم ابلاغ قانون عفاف و حجاب با سخنرانی حسین الله‌کرم – چهره برجسته چنین تجمعاتی در دهه ۷۰ – برگزار می‌شود. اما تفاوت تجمعات اخیر با نمونه‌های نوستالژیک آن در تعداد بسیار اندک موتور سوران است که بیشتر به ضد خود تبدیل شده است!
مشاوران رهبر انقلاب درباره «مذاکره» چه می‌گویند؟
سخنان مدعیان ولایتمداری و حرکت پشت رهبری در قیاس با موضع مشاوران رهبر انقلاب در این زمینه، کم‌ترین سطح همپوشانی با خطوط کلی نظام و رهبر انقلاب را دارد. در حالی که این جریان خالص‌ساز و کاسبان تحریم، نفس «مذاکره» را تابو می‌دانند و نزدیک شدن به آن را سرپیچی از آرمان‌های انقلاب و رهبری می‌دانند اما با مروری کوتاه به اظهارات برخی از مشاوران رهبر انقلاب با مواضع دیگری را می‌یابیم زیرا اساسا ترامپ هنوز به طور رسمی فعالیتش را اغاز نکرده است و نمی‌توان درباره نوع مواجهه وی با ایران به طور قاطع اظهارنظر کرد.
علی لاریجانی، مشاور رهبر انقلاب ۱۷ آبان ۱۴۰۳ در گفتگو با شبکه خبر در تشریح موضع ایران در قبال دولت جدید آمریکا اعلام کرد: «در بعضی حرف‌هایش نشانه‌هایی بود، مثلا نزدیک رای‌دادن گفت من نمی‌خواهم با ایران بجنگم، می‌خواهم مسئله هسته‌ای ایران به سمت سلاح نرود.» کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی نیز ۵ دی ماه ۱۴۰۳ در مصاحبه خود با المیادین نحوه تعامل ایران با دولت جدید آمریکا را مشروط کرد و گفت: «آماده مذاکره و درعین‌حال مقاومت در برابر فشارها هستیم. گام‌های خود را متناسب با نوع سیاست دولت جدید آمریکا مشخص خواهیم کرد.»
سیاست خارجی دولت وفاق ملی و مواضع رئیس‌جمهور در مواجهه با تمامیت‌خواهی بیگانگان درحالی از سوی برخی مدعیان ولایتمداری تخریب می‌شود که رهبر انقلاب در دیدار ۱۹ دی ماه ۱۴۰۳ با مردم قم ضمن ابراز خرسندی از مواضع صریح، قاطع و شجاعانه رئیس‌جمهور علیه رژیم صهیونیستی و پشتیبانی‌های آمریکا از جنایات صهیونیست‌ها گفتند: این مواضع دل مردم را شاد کرد.»
بررسی تبارشناسی جریان تمامیت‌خواه پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ حاکی از عدم پذیرش شکست در این انتخابات از سوی آن‌ها است که در اولین گام عدم کناره‌گیری قالیباف از رقابت‌های انتخاباتی را مسبب شکست می‌دانستند و در گام بعدی محمدجواد ظریف را به علت نقش فعالش در کمپین مسعود پزشکیان در سیبل حملات قرار دادند و سرانجام حملات به صورت گسترده و مستقیمی متوجه شخص رئیس‌جمهور و سایر اعضای کابینه وی شد.
به نظر می‌رسد شکست پی در پی در انتخابات متعدد و عدم دستیابی به جایگاه کمی و کیفی لازم در رقابت درون جناحی مجلس شورای اسلامی پیش از این که معلول خطای دید و قرار گرفتن در زاویه‌ای دور از واقعیت باشد ناشی از انزوای این جریان است و بیم آن می‌رود موفقیت‌های قابل پیش بینی دولت وفاق در تحقق وعده ها و زنده شدن دوباره امید در دل مردم با اجرای سیاست های این دولت بویژه پایان دادن به دعواها و اختلافات داخلی و انسجام و وحدت برای حل بحران های کشور و حل مشکلات و بحران های جامعه، موجب تشدید آن شود تا جایی که معدود صندلی‌های فعلی خالص‌سازان در نهادهایی مانند شورای اسلامی و … نیز از دست برود.
نوشته غوغاسالاری خالص‌سازان، تلافی شکست یا خطای دید اولین بار در جمهورآنلاین. پدیدار شد.
